Rekuperator - czy stosowanie rekuperacji jest opłacalne

Standardem w budownictwie mieszkalnym w Polsce jest stosowanie tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, która w oczach wielu użytkowników jest najbardziej ekonomiczna zarówno pod kątem montażu (budowy), jak i późniejszej eksploatacji. W niniejszym artykule postaramy się udowodnić, że to mit, gdyż istnieją tańsze i przede wszystkim efektywniejsze rozwiązania, które dodatkowo zwiększają również komfort użytkowania budynków.

Jak działa wentylacja grawitacyjna?


Wentylacja grawitacyjna jak sama nazwa wskazuje, polega na grawitacyjnej wymianie powietrza w budynku. W wyniku różnicy temperatur ogrzane i zużyte powietrze grawitacyjnie odprowadzane jest z pomieszczenia przez otwory wentylacyjne kanałów kominowych, wytwarzając w budynku delikatne podciśnienie, wskutek którego przez mikro wentylację okienną lub też dedykowane elementy wentylacyjne w ścianach, do pomieszczenia wpływa nieogrzane, ale za to świeże powietrze z zewnątrz.

Taki proces trwa przez cały rok, jednak jego intensywność jest największa w okresie grzewczym, czyli wtedy, kiedy jest najwyższa różnica temperatur pomiędzy powietrzem wewnątrz pomieszczenia a powietrzem zewnętrznym. To sprawia, że właśnie w momencie, kiedy dostarczamy ciepło do budynku, jego znaczna ilość zostaje bezpowrotnie utracona poprzez wentylację.


Jak działa rekuperator powietrza?


Rekuperator powietrza to główny element wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Urządzenie składa się z wentylatora nawiewnego, wentylatora wywiewnego, wymiennika ciepła, filtrów oraz sterownika. Wentylator nawiewny wtłacza do pomieszczeń świeże powietrze z zewnątrz, a wentylator wywiewny odpowiedzialny jest za usuwanie z pomieszczeń powietrza zużytego. Powietrze wywiewane przepływając przez wymiennik ciepła, przekazuje około 70% energii na powietrze wtłaczane do pomieszczeń, dzięki czemu straty wynoszą jedynie 30% tego, co tracimy w przypadku wentylacji grawitacyjnej.

Warto również zaznaczyć, że w porównaniu z wentylacją grawitacyjną, powietrze, które wtłaczane jest do pomieszczeń, jest pozbawione zabrudzeń, które zostają wyłapane przez filtry. Kolejną zaletą rekuperatora powietrza w porównaniu do wentylacji grawitacyjnej jest inteligentne sterowanie, dzięki któremu można w łatwy sposób zaplanować, kiedy i z jaką intensywnością chcemy wentylować pomieszczenia.  

Rekuperator powietrza


Jakie ilości powietrza należy wymienić w pomieszczeniu?


Zanim przejdziemy do wyliczenia oszczędności, jakie można uzyskać poprzez rekuperator powietrza, wytłumaczymy, jak oblicza się prawidłową ilość wymienianego powietrza w mieszkaniu. Pomimo tego, że Polska norma PN-83 B-03430 reguluje ten temat stosunkowo dokładnie, różni producenci podają swoje sprawdzone metody wyliczenia wymiany powietrza w mieszkaniu.

W tym miejscu przedstawiamy 2 najbardziej sprawdzone metody obliczeń wymiany powietrza w mieszkaniu, tzn. uproszczoną – opartą o kubaturę budynku oraz dokładniejszą opartą o konkretne ilości użytkowników i rodzaj pomieszczeń. Proponujemy każdorazowo wyliczyć wymianę powietrza dwoma metodami, a następnie wybrać tą z większą ilością powietrza.

1 Metoda obliczania wymiany powietrza w mieszkaniu – oparta o kubaturę budynku:

  • Dla budynku o powierzchni powyżej 150 m2 kubaturę mnożymy przez 0,7 i otrzymujemy godzinową wymianę powietrza dla budynku.

  • Dla budynku o powierzchni poniżej 150 m2 kubaturę mnożymy przez 0,8 i otrzymujemy godzinową wymianę powietrza dla budynku.

2 Metoda obliczania wymiany powietrza w mieszkaniu - oparta o konkretne ilości użytkowników i rodzaj pomieszczeń:

  • 1 osoba: 30 m3/h
  • kuchnia z oknem i kuchenką gazową: 70 m3/h
  • kuchnia z oknem i kuchenką elektryczną (3 osoby): 30 3/h
  • kuchnia z oknem i kuchenką elektryczną (ponad 3 osoby): 50 3/h
  • kuchnia bez okna z kuchenką elektryczną: 50 3/h
  • łazienka: 50 3/h
  • toaleta: 30 3/h
  • pokój: 30 3/h
  • pomieszczenie bez okna: 15 3/h


Przykład wyliczenia wymiany powietrza dla budynku o następujących parametrach:

  • powierzchnia 130 m2
  • kubatura: 338 m3
  • liczba użytkowników: 3
  • pokoje: 3
  • kuchnia: z oknem i kuchenką elektryczną
  • toaleta: 1
  • łazienka: 1

Wg Metody 1 otrzymujemy wymianę godzinową na poziomie 270 m3 (338 m3 x 0,8).

Wg Metody 2 otrzymujemy wymianę na poziomie 290 m3 (3 osoby x 30 m3 + 3 x 30 m3 + 30 m3 + 30 m3 + 50 m3).

Do dalszych obliczeń przyjmujemy większą wartość, tzn. 290 m3/h


Rekuperacja


Jakie straty energii dla poszczególnych rodzajów wentylacji (grawitacyjnej i mechanicznej)?


Znając ilości godzinowej wymiany powietrza dla naszego konkretnego przykładu, która wynosi 290 m3/h, straty energii w okresie grzewczym wyniosą około 9000 kWh dla wentylacji grawitacyjnej zaś w przypadku wentylacji mechanicznej opartej o średniej klasy rekuperator, straty te zredukują się do 3000 kWh.

Należy jednak zaznaczyć, że rekuperator powietrza pobiera energię elektryczną do pracy wentylatorów oraz wymaga cyklicznych wymian filtrów. Dla naszego konkretnego przypadku roczny pobór takiej energii to około 700 kWh, a koszt wymiany filtrów to kolejne 200 zł.

Jakie roczne oszczędności daje nam rekuperator powietrza?

Jeśli przyjmiemy, że budynek ogrzewany jest energią elektryczną, to przy koszcie 1 kWh na poziomie 0,60 zł, roczny koszt eksploatacji wentylacji mechanicznej opartej o rekuperator powietrza wyniesie 2420 zł, gdzie:

  • 1800 zł – straty z ogrzewania pomieszczeń
  • 420 zł – koszt energii elektrycznej zużywanej do pracy rekuperatora
  • 200 zł – koszt wymiany filtrów

Dla tych samych warunków, koszt eksploatacji wentylacji grawitacyjnej wyniesie 5400 zł, a zatem oszczędzamy na wentylacji mechanicznej rocznie około 2900 zł.

Jeśli przyjmiemy, że budynek jest ogrzewany gazem (0,3 zł/kWh), to łączny koszt eksploatacji wentylacji mechanicznej opartej o rekuperator powietrza wyniesie 1520 zł, a koszt eksploatacji wentylacji grawitacyjnej wyniesie 2700 zł. W tym przypadku zaoszczędzamy na zastosowaniu wentylacji mechanicznej 1180 zł.

Sprawdź dostępne w naszej ofercie: centrale wentylacyjne (rekuperatory) w atrakcyjnych cenach!